Anadolu’ya ilk Türk akını, IV. yüzyılda Avrupa Hunları tarafından yapıldı (398). İkinci Türk akınını VI. yüzyılda Sabirler (Sabarlar) gerçekleştirdi. Anadolu’ya üçüncü olarak, Abbasilerin hizmetindeki Müslüman Türkler girdiler. Bizans İmparatorluğu’na karşı yapılan mücadelelerde Türkler de yer aldı.
Çağrı Bey Büyük Selçuklu Devleti kurulmadan önce Anadolu’ya akınlar yapmaya başladı. Amacı Gaznelilerin ve Karahanlıların baskısı sonucu yeni bir yurt aramaktı. Çağrı Bey keşif amacını taşıyan bu seferlerden bol ganimetle döndü (1015-1021).
Büyük Selçuklu Devleti kurulduktan sonra Tuğrul Bey kitleler halinde Horasana gelen yurtsuz Oğuzları (Türkmenler) Anadolu’ya yönlendirdi. Böylece hem İslam dünyasının zarar görmesi engellenecek, hem de Türkmenlere yeni yurt bulunmuş olacaktı.
Tuğrul Bey İbrahim Yınal ve Kutalmış’ı, Anadolu’da fetihler yapmakla görevlendirdi. Selçuklular Gürcülerin desteğiyle oluşan Bizans ordusunu Pasinler’de ağır bir yenilgiye uğrattı (1048). Selçuklular Van Gölü’nden Trabzon’a kadar olan bölgede hâkimiyet sağladılar. Pasinler Savaşı Selçuklularla Bizans kuvvetleri arasında yapılan ilk önemli savaştır. Aynı zamanda Bizans’a karşı kazanılan ilk büyük zaferdir.
Tuğrul Bey döneminde Türk akınları Kızılırmak’a kadar ilerledi (1060).
Anadolu’ya yapılan akınlar Alp Arslan döneminde de devam etti. Anadolu’ya akınlar yapmak için görevlendirilen Büyük Selçuklu komutanları, 1067 yılında Kayseri ele geçirilerek Çukurova’ya kadar ilerlediler. 1070 yılında Doğu Anadolu’ya gelen Alp Arslan, Malazgirt ve Erciş’i fethettikten sonra güneye inip Halep’i kendine bağladı. Sultan Alp Arslan ordusu ile Halep yakınlarında iken Bizans imparatoru Romanos Diogenes (Romen Diyojen)’in çok büyük ve güçlü bir ordu ile Doğu Anadolu’ya doğru gelmekte olduğunun haberini aldı. Bunun üzerine seferini yarıda kesen Alp Arslan Ahlat’a gelerek savaş hazırlıklarına başladı.
Malazgirt Savaşı ve Sonrası
Malazgirt Savaşı’nın kendine has bazı sebepleri vardır. Bunlar;
- Tuğrul Bey ve Alp Arslan’ın Anadolu’ya sürekli akınlar yapmaları ve bunu devlet politikası haline getirmeleri.
- Selçukluların göçebe Oğuzlara Anadolu’yu yurt edindirmek istemeleri.
- Bizanslıların önce Türk akınlarını durdurarak Türkleri Anadolu’dan atmak daha sonra da bütün İslam ülkelerini ele geçirmek istemeleri.
Bizans ordusunda Peçenek, Uz, Kıpçak ve Hazar Türkleri ile Slav, Frank, Ermeni ve Gürcü kuvvetleri de bulunuyordu. Bizans Ordusu ile Büyük Selçuklu ordusu Malazgirt Ovası’nda karşıya karşıya geldiler. Romanos Diogenes barış tekliflerini kabul etmeyince 26 Ağustos 1071 Cuma günü Türk ordusunun hücumuyla savaş başladı. Savaş Büyük Selçuklu Devleti’nin zaferi ile sonuçlandı. Bizans ordusunda bulunan Türklerinin Selçuklular tarafına geçmesi zaferin kazanılmasında etkili oldu.
Malazgirt Zaferi, sonuçları bakımından Türk ve dünya tarihi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu zafer sonucunda Anadolu’nun kapıları Türklere açıldı. Malazgirt Meydan Savaşı öncesinde Anadolu’ya önce askerî akınlar için gelen Türkler, zaferden sonra ise artık yerleşme amacı ile gelmeye başladılar. Anadolu kısa zamanda Türk yurdu haline geldi.
1071 yılı, Anadolu’daki Türk tarihinin başlangıcı olarak kabul edilir. Kısa bir süre sonra kurulan Türk Devletleri Anadolu’nun her tarafına Türk izlerini bir nakış gibi işlediler. Bu yeni vatan, XII. yüzyıldan itibaren Türkiye diye anılacak bir coğrafya parçası oldu.
Bizans’a karşı kazanılan bu zaferle hem Büyük Selçuklu Devleti, hem de İslam dünyası büyük bir tehlikeden kurtuldu. Türklerin, Bizans Devleti’ni geri çekilmeye mecbur bırakarak Anadolu’ya yerleşmesi, Avrupalı Hristiyanları çok rahatsız etti. Bu durum XI. yüzyıl sonunda büyük Haçlı ordularının kurulmasına ve Türkleri Anadolu’dan atabilmek için harekete geçmelerine neden oldu. Bundan sonra yüzyıl sürecek kıtalar arası bir mücadele başladı.
Bölgenin en büyük ve en güçlü devleti olan Bizans İmparatorluğu, 1071 yılında aldığı büyük darbe ile bir daha eski gücüne ulaşamadı, devamlı güç ve toprak kaybederek geri çekilmek zorunda kaldı. Bu zaferle, Bizans mukavemetini Anadolu’da kıran Türklerin karşısına çıkacak bir güç kalmadı. Bundan yararlanan Türkler Anadolu’yu fethederek, süratli bir yayılma ve yerleşme dönemine geçtiler. Türkler kısa bir süre içinde Ege ve Marmara kıyılarına kadar ulaştılar.
egitek.meb.gov.tr
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder